20.12.2013

Прыказкі пра розум 4


Свайго розуму не пазычыш і ў чужую галаву не ўкладзеш.
Разумны навучыць, а дурны намучыцца.
На наш век дурняў хопіць.
Што дурны папсуе, тое і разумны не паправіць.
Адной клёпкі ў галаве не хапае.
Каб задні розум ды наперад.
Грошы згубіў - нічога не згубіў, здароўе згубіў - палавіну згубіў, розум згубіў - усё згубіў.
Які розум, такая і гаворка.
Разумны вініць заўсёды сябе, а дурны - свайго таварыша.

17.12.2013

Прыказкі пра розум 3


Бачыць вока далёка, а розум яшчэ далей.
Не жыві дабром, а жыві розумам.
Галава галаве не раўня.
Розум і сілу перамагае.
Бог знаў, каму розум даў.
Розуму не прыкупіш.
Чужым розумам не пражывеш.
Не глядзі, што на галаве, а глядзі, што ў галаве.

13.12.2013

Прыказка ў малюнку

Прыказкі пра розум 2

Кожная галава свой розум мае.
Якая галава, такі і розум.
Мала думаў, ды мудра сказаў.
Разумны дурню саступіць павінен.
Хто пытае, той многа знае.
Хто пытае, той не блудзіць.
Краса прыглядзіцца, а розум прыгадзіцца.

Прыказкі пра розум

Андрэй усіх мудрэй.
Розум - найлепшае багацце.
Па адзежы сустракаюць, па розуму праваджаюць.
Мудры свайго розуму не паказвае.
Хто маўчыць, той двух наўчыць.
Малады розум - палявы вецер: бяжыць і гудзіць.
Рукі - да работы, ногі - да ахвоты, розум - да ўсяго.
Якія гады, такі і розум.

Прыказкі пра гаспадарку 4

Статак робіць дастатак.
Разбурыў хлявец - поўны двор дравец.
Не куды ішла, не куды ідзець, а ўсё ў клець.
Уперад збудуй клетку, тады шукай птушкі.
Быў бы сад, а салаўі прыляцяць.
З аднае курыцы гаспадарку не завядзеш.
Даў Бог цяля, ды няма хлява.

Прыказка пра турму

Гульня "Канчаткі назоўнікаў 2 скланення"


07.12.2013

Прыказкі пра гаспадарку 3

Запас бяды не чыніць.
Хто ў лесе не ўкраў, той дома не гаспадар.
У кожнай крышы ёсць свае мышы.
І ў студзі вада выбіраецца.
Без запасу - ні часу.
Не гаспадыня, што апоўдні ў печы паліць.
Шырокія вароты ўвайсці, ды вузкія выйсці.
Ад дошкі да дошкі, а ў сярэдзіне ні крошкі.

04.12.2013

Прыказкі пра гаспадарку 2

Якія сані, такія і самі.
Робім пра запас, дый будзе ў нас.
Калі ў хлебе плодзіць і на ніве родзіць, так і дурак хату водзіць.
У гаспадара і аборка спатрэбіцца.
Кожная рэч свайго далежыцца.
І мыш у сваю норку цягне корку.
Які воз, такі і гаспадар.

01.12.2013

Прыказкі пра гаспадарку

Не так работы, як заботы.
Паглянем, што ў вас робіцца ў двары, - скажам, якія вы гаспадары.
У добрай гаспадыні і певень нясецца.
Калі нагамі сыпле густа, дык у хляве пуста.
Шырокі двор, ды невялікі збор.
Свой дварочак, як вяночак.

13.11.2013

Пра народныя песні

з сайта http://www.usebelarusy.by/ 
У дурнога салаўя і дурная песня.
З песняй і праца спорыцца.
Хутка песня пяецца, ды не хутка складзецца.
Салаўя байкамі не кормяць.
Нашча і песня не пяецца.
Пець добра разам, а гаварыць розна.
Песня без канца, як кабыла без хваста.
Якая птушка, такая і песня.

08.11.2013

Прыказкі пра маладосць і старасць 3

На старасці і ўлетку холадна.
Прыйдзе старасць - будзе слабасць.
Дай, Божа, змоладу косці грысці, а на старасці мяса есці.
Хто да чаго прывык змоладу, то і на старасці не пакіне.
Як стануць сыпацца валасы, то і памяць з галавы.

Прыказкі пра маладосць і старасць 2

Не ўсе старыя птушкі высока лятаюць.
Старога мяшка не залатаеш.
Сівіна ў бораду, а чорт ў рабро.
Пытае старасць, што прыгатавала маладосць.
Старога вераб'я на мякіну не правядзеш.
Старой бабе і на печы ўхаба.

Прыказкі пра маладосць і старасць

Чым старэе, тым правее, а чым маложа, тым дарожа.
Стары і малы - адно.
У адной шкуры не звякуеш.
Да пары жбан воду носіць.
У старога каня і падковы здымаюць.
Маладога кроў грэе.
Малады, ды з ранніх.
Зелена-молада.
Быў конь, ды заездзіўся.

01.11.2013

Загадкі і песні

з сайта http://www.hotimsk.by/
Загадаў загадку, што раскусіць цяжка.
Загадаў загадку, аж самому гадка.
Дзе праца, там і песня.
Слёз не пераплачаш, песень не перапяеш.
Якая песня, такая заплата.
З песні слова не выкінеш.

26.10.2013

Прыказкі пра хлеб 6


Слова да слова, а хлеб да абеда.
Калі хлеба край, дык і пад елкай рай.
Лепш абысціся без мяса, як без хлеба.
Рукі на мазалях, а ў торбе засохлы акрайчык.
Век пражыла, хлеба з сокам не ела: хлеб ёсць - соку няма, сок ёсць - хлеба няма.
Адзін сноп ці сто коп - хлеба на год.
Каменні - хоць забіся, вады - хоць утапіся, дроў - хоць спаліся, хлеба дакупіўшы, можна жыць.

21.10.2013

Прыказкі пра хлеб 5


Пірага шукаеш, а хлеба не цурайся.
Хто хлеб з сабою нясе, той есці не просіць.
Хлеб еш ды й другому не шкадуй.
Абы хлеб быў, а нахлебнікі будуць.
Хлеб не нявеста: які спячэцца, такі і з'есца.
Як не стала хлеба, дык і нож не трэба.

20.10.2013

Прыказкі пра хлеб 4


Хлеб не зяць - паглядзяць ды з'ядзяць.
Ідзеш на часок - бяры хлеба кусок.
Едзеш на дзень - бяры хлеба на тыдзень.
Хлеб не свякроў, з'ядзім да Пакроў.
Калі хлеб у возе, то няма бяды ў дарозе.
Здзек над хлебам - грэх.
Хоць вялікая луста, ды ў сярэдзіне пуста.

16.10.2013

Прыказкі пра хлеб 3


Свой хлеб - і на калодзе абед.
Адзін хлеб не прыядаецца.
Галоднаму і луста смачная.
Не на тое я хлеб спёк, каб ён за парог уцёк.
Абы хлеба кусок - будзе жыць пастушок.
Галоднаму і луста смачная.
Хлеб гара не родзіць, але з хлеба не зводзіць.

14.10.2013

Прыказкі пра хлеб 2


Хлеб і соль - найлепшая закраса.
Хоць чоран хлеб, ды свой.
ДЗе многа за сталом сядзіць, там не доўга хлебу быць.
Хто хлеба купіць, таму болец рупіць.
Ямо хлеб траякі: чорны, белы і ніякі.
Маліна то маліна, але каб хлеба скарына.
Без солі не смачна, без хлеба не сытна.

11.10.2013

Прыказкі пра хлеб


Не той багаты, хто мае срэбра і злата, а той, хто хлеб мае.
Хлеб і вада - няма галада.
Хлеб над усім пануе.
Найсмачнейшы хлеб ад сваёй працы.
Хлеб - усяму галава.
Калі ёсць хлеб і вада, то не бяда.
Лепш хлеб з вадою, як з бядою.

07.10.2013

Выслоўі пра ежу


Першы блін комам.
На мазаны блін і кот па-другому глядзіць.
Бульбу вараць, бульбу смажаць, а пад'есці не дадуць.
Блінная яда - да вечара хада.
У голад і нішчымнае смачна есці.
Ні рак ні рыба.
Ні рыба ні мяса.
Як зварыш, тое і з'ясі.
Як кусок сала, то і грыб - патрава.

27.09.2013

Святы і прысвяткі 2

На Новы год ясна - будзе ў гумне цесна.
Святая Васілля - людзям красілля.
На Вадохрышча чарцей з вады выганяюць.
На святога Ігната зіма багата, а Ігнат Грамніцам рад.
Грамніца - зімы палавіна.
Грамніцы - скідай рукавіцы.
На Грамінцы трэба, каб было хлеба палавіца, а пошару - траціна.
Як на Грамніцы адліга - з ураджаю будзе хвіга.
Як на Грамніцы нап'ецца певень вадзіцы, то на Юр'я наесца вол травіцы.

25.09.2013

Святы і прысвяткі

Піліпаўскі дзед кажа: хоць трашчу, ды не пушчу.
На святы Сцяпан усякі сабе пан.
Па Калядах уночы трашчыць, а ўдзень плюшчыць.
Калядкі - добрыя святкі: бліны ды аладкі.
Каляды - добрыя святы, але мароз пракляты.
На Каляды - кілбаса, на Вялікадня - сыр, а ўсё чалавек сыт.
Калядкі - добрыя святкі: наеўся, напіўся ды й на палаткі.
Святое Раство - людзям прыгаство
Стань у раду, дастанеш Каляду.


18.09.2013

Суд, юрысты

Каму астрог, а каму пірог.
Свой суд кароткі.
Самасуд - не суд.
Пан і тады праў, як чорт сведак маў.
Калі карман сух, тады і суд глух.
На базары дом не купіш, а ў судзе праўды не знойдзеш.
Добра з тым судзіцца, хто Бога баіцца.
З суда, як з пруда, - сухі не выйдзеш.
З моцным не біся, а з багатым не судзіся.
Калі на табе кажух ліхі, то суддзя глухі.
Юрысты на руку нячысты.
Воўк ваўка нідзе яшчэ не з'еў.

15.09.2013

Прыказкі пра смерць

Дамавіна не вораг: калі ні прыйдзеш - заўсёды прыме.
Смерці баяцца - на свеце не жыць.
У добрую часіну і паміраць не страшна.
Бойся Бога: смерць каля парога.
І на бяздомнага дамавіна знойдзецца.
Цягні лямку, пакуль не ляжаш у ямку.
Ад усяго можна вылечыцца, акрамя смерці.
Такое жыццё, што смерці радуешся.
Рад быў бы і смерці, ды дзе яе ўзяць?

12.09.2013

Вайна і мір 2

Розум дае сілу, сіла дае адвагу.
Лепш смерць у полі, чым жыццё ў няволі.
Птушцы - воля, чалавеку - мір.
Кветкам патрэбна сонца, а чалавеку - мір.
Мірна жыць - шчаслівым быць.
Мір будуе, а вайна руйнуе.
Добрым людзям - мір, а шаленцам - галавою ў вір.
Добра працуеш - мір мацуеш.

Вайна і мір

Слязьмі ворага не б'юць.
Не толькі штык - і колас ворага коле.
З песняй дружыць - і ў баю не тужыць.
Салдацкае дзела - ваяваць смела і ўмела.
Лепш згарэць у полымі, чым жыць у дыме.
Хто смерці не баіцца, таго і куля не бярэ.
Не будзе таго ніколі, каб мы жылі ў няволі.

Праца

Паносіш мазалёў - пад'ясі хлеба.
Чым цяжэй, тым даражэй.
Праца і рукі - моцныя зарукі.
Праца і сіла гору звернуць.
Работа міла, ды дзень малы.
Праца і корміць, і поіць.
Без працы няма чаго хлеба шукаці.
Без мазаля на руках не будзеш мець хлеба ў зубах.

Гаспадарка

Гаспадарку весці - не лапці плесці.
Як дбаем, так і маем.
Хто не дбае, той нічога не мае.
Які дагляд, такі лад.
Не дагледзіш вокам, то заплаціш бокам.
Дрэнны ўжо той чалавек, хто гаспадаркі не глядзіць.
У добрага гаспадара ўсё ёсць.

Прыказкі пра навуку і адукацыю

У каго веды, у таго сіла.
Свет ясны ад сонца, а чалавек - ад навукі.
Хто навуку паважае, той заўсёды з ураджаем.
Хто ад усім пытае, той многа знае.
Вучы народ, вучыся і ў народа.

Прыказкі пра школу і настаўнікаў

Шануй настаўніка лепей як крамніка.
Новага добрага не дзічыся, а што не ведаеш - вучыся.
Добра таго вучыць, хто хоча ўсё знаць.

11.09.2013

Геройства

Хто за Радзіму гарой, той сапраўдны герой.
Набірайся розуму ў вучобе, а смеласці ў баю.

Каханне

Без пары няма кахання.
Каханне і кашаль не схаваеш.
І галубок гукае, як пару шукае.
Любі Якава, ды не ўсякага.
Цяжка ўздыханне - далёка каханне.
Сэрцу не загадаеш, каго любіць.
Хоць пад лаўкаю пасяджу, а на любага пагляджу.
Хоць у шалашы, абы мілы на душы.

Галеча - багацце

Часам з квасам, а парою і з вадою.
Як ваду ні вары, усё вада будзе.
Калі не наеўся, то і не наліжашся.
Дома хоць не ўежна, затое ўлежна.
Багаты беднаму не таварыш.
Багаты балюе, а бедны гаруе.
Не весел каліка, што торба невяліка.

Прыказкі пра мужа і жонку

Няма тэй хаткі, каб не было звадкі.
Як за мужа завалюся, дык нічога не баюся.
Дзе мужык з жонкаю сварыцца, то трэці не мяшайся.
Бачылі вочы, што выбіралі, то цяпер хай не плачуць.
Усе чэрці адной шэрсці.
Нашто клад, калі ў сям'і лад.
Еду па жонку пятую, судзі, Божа, па дзясятую.
Які Хомка, такая і жонка.

09.09.2013

Прыказка пра замужжа ў малюнку

Прыказкі пра гультаёў

Гультай за работу, а мазоль за руку.

Гультай сем рэчаў разгадае.
Ад работы і коні дохнуць.
Баба з калёс, калёсам лягчэй.
Работа ня воўк, у лес не ўцячэ.
У пастушкі няма служкі.
Улетку, улетку зраблю сабе клетку! — кажа сабака.

31.08.2013

Прыказкі пра поры года

Хто ўлетку гуляе, той узімку галадае.
Снег напаў, пастух прапаў.
Зіма без снега, лета без хлеба.
Увосень і верабей сыты.
Лета прыпасае, а зіма паядае.

28.08.2013

Прыказкі пра працавітасць і гультайства 3

Што пасееш, тое і пажнеш.
Хто працуе, таму і шанцуе.
Праца чалавека корміць, а лянота порціць.
Працу палюбіш – чалавекам будзеш.
Увосень і верабей багаты.
Учарашняга дня не дагоніш.
Гультая зямля не любіць.
У гультая рукі не баляць.
Чужое не грэе.
Скупы два разы плоціць, лянівы два разы ходзіць.
На яду мастак, а на работу так-сяк.

25.08.2013

Прыказка пра дзяцей у малюнку


Прыказкі пра працавітасць і гультайства 2

За добрым гаспадаром і свінка – гаспадынька.
Каб смачна пад’есці і хораша хадзіць, трэба многа рабіць.
Раніцай – росна, удзень – млосна, вечарам – камары, так і не выбера пары.
Чалавек без працы, што птушка без крылаў.
Без працы няма чаго хлеба шукаці.
Найсмачнейшы хлеб ад сваёй працы .
Ваўка ногі кормяць.
Хто рана ўстае, той многа зробіць.
Калі ўлетку на сонцы не папячэшся, то ўзімку з холаду натрасешся.
Не той багаты, хто мае, а той багаты, хто дбае.
Хто ўлетку спіць, той узімку не есць.
Дзе гультай арэ ды скародзіць, там пустазелле добра родзіць.

Прыказкі пра працавітасць і гультайства

Каб рыбу есці, трэба ў ваду лезці.
Трэба нахіліцца, каб з ручая напіцца.
Па дарозе ідучы, грыбоў не набярэш.
Гультай за работу, а мазоль за руку.
Гультай сем рэчаў разгадае.
Ад работы і коні дохнуць.
Баба з калёс, калёсам лягчэй.
Работа не воўк, у лес не ўцячэ.
У пастушкі няма служкі.
Улетку, улетку зраблю сабе клетку! – кажа сабака.
Ад лішняй яды не будзеш багаты, а пузаты.
Бабская работа ўся каля рота.

Прыказкі пра сям'ю 4

Быў бы сад, а салаўі прылятуць.
Ні каня, ні вала - сядзі, як паня.
Твае коні - ты й пільнуй.
Сытага сабаку не падкупіш.
Няма ані цыбулькі, ані ўкрышыць ува што.
Як зварыш, так і з'ясі.
Без часу не будзе квасу.
Як маеш дзіцятка, дык май і калыску.
Дзетак узгадаваць - не курак пасклікаць.
Малыя дзеці - галава баліць, вырастуць - сэрца.
Не гадуючы малога, не мецімеш вялікага.
Дзіця, не ўпаўшы, не вырасце.
Без кораня і палын не расце.
Які род, такі плод.
Па гнязду відаць, якая птушка.
Не ўмеў гадаваць, умей выбачаць.
Да пяці год пястуй дзіця, як яечка, з сямі - пасі, як авечку - тады выйдзе на чалавечка.
Не слухаў малы, не паслухае і вялікі.
Не навучыць бацька, дык навучыць гора.
Хату мяці, а шуму вон не нясі. 

Прыказкі пра сям'ю 3

Мужык з жонкай сварыцца - у гаршчку трасца вырыцца.
З тварам да вянца, з розумам да канца.
Лепей дома на саломе, чым замужам на падушках.
Як гаспадар у карчме скача, дык гаспадыня ў хаце плача.
Хоць вох, ды ўдвох.
Хату мяці, а шуму вон не нясі.
Мыжык ды баба - адна рада.
Якое семя, такое і племя.
Пры сонейку цёпла, пры мамцы добра.
Гаспадарку весці - не барадой трэсці.
Як дбаем, так і маем.
Які дагляд, такі і лад.
Не дагледзіш вачыма, заплаціш грашыма.
Якія сані, такія і самі.
Запас бяды не чыніць.
На сваім падворку і сабака - пан.

Прыказкі і прымаўкі пра сямейны лад 2

Каханне і кашаль не схаваеш.
У каханкі смаляныя лаўкі.
Дзеўцы вяселле, а карове смерць.
Сям'я гушчу любіць.
Калі ў хаце ціха - не бярэ ліха.
Што двор, то нораў.
Адрэзанай лусты не прылепіш.
Пад добрым кустом трава зелянее, за добрым мужыком жонка маладзее.
Матчыны рукі заўсёды мягкія.
Бацькоўскае слова дарэмна не гаворыцца.
Як добра свякроў, то добра і нявестка.
Якая гаспадыня, такі і парадак. 

Прыказкі пра дзяцей

Сваё дзіцятка мілей сэрцу маткі.
І сава сваіх дзетак хваліць.
"Чые дзеткі харашэйшыя?" - "Мае, - кажа сава. - І лупаценькія, і кашлаценькія".
Як дзіця плача, маткі сэрца з жалю плача.
Усякая матка хваліць сваё дзіцятка.
Каторага пальца не ўрэж, то кожны баліць; катораму дзіцяці кепска, то ўсё бацькам сэрца баліць.
Многа дзяцей - многа клопату, але і радасці шмат.
Дзяцей маючы, хоць бедна жыву, але весялюся.
Бацька за парог, а дзеці за пірог.

Прыказкі пра смерць у малюнку


Прыказкі пра сяброўства 2

Не той сябра, хто вусны мёдам мажа, а той, хто ў вочы праўду кажа.
З кім пазнаешся, такім і сам станешся.
З кім павядзешся, ад таго і набярэшся.
Той не можа быць другам, хто абыдзе ў бядзе кругам.
Не карай, Божа, нічым, як сябрам ліхім.
Лепш сто сяброў, як сто рублёў.
Новых сяброў набывай, але старых не забывай.
Гара з гарою не сходзяцца, а чалавек з чалавекам заўсёды.

23.08.2013

Прыказкі пра сяброўства

Дружба мацней за каменныя сцены.
Чалавек без сябра што ежа без солі.
Прыяцеля за грошы не купіш.
Прыяцеля пазнаеш у няшчасці.
Шукай сабе сябра ў бядзе.
І службу служы, і сябру дапамажы.
Не ў службу, а ў дружбу.

19.08.2013

13.08.2013

Прыказкі пра мову і слова 3

Сабака брэша – вецер вее.
Са свайго языка спусціш- на чужым не зловіш.
Слова сказаў- сякераю адсек.
Слова як птушка: выпусціў- не зловіш.
Словы – гужы, за сэрца цягнуць.
Слоў на мяшок, а спраў на вяршок.
Скажаш бабцы- як усёй грамадцы.
Усяму пачатак – родная мова.
Хто забыў сваіх продкаў- сябе губляе, хто забыў сваю мову- усё згубіў.
Хто пытае, той не блудзіць.
Язык да Кіева давядзе.
Язык не сцяг, а дружыну водзіць.
Языком гару зверне , а на працы месца не знойдзе.
Языком у Вільні, а галавой за печчу.
Язык у разумнага ў галаве, у дурня- на зубах.
Якая птушка, такі і галасок.

10.08.2013

Прыказкі пра слова і мову 2

Ласкавае слова лепш за мяккія пірагі.
Лепш крышку зрабіць, чым багата нагаварыць.
Лёгка сказаць, ды далёка дыбаць.
Мая зязюля, але не так кукуе.
Меней гавары- болей пачуеш.
Многа гаворана, ды мала сказана.
Мякка сцеле- мулка спаць.
На чужы рот гузіка не нашыеш.
Не бойся сварлівага, а бойся маўклівага.
Не той сябар, хто мёдам мажа, а той, хто праўду кажа.
Няма тае хусты, каб завязаць людзям вусны.
Парожняя бочка звініць .а поўная маўчыць.
Пляце праз дзявятае ў пятае.
Праўду сказаць – ворага нажываць.
Прымаўкі ды прыказкі- роднай мовы прывязкі.
Рана загоіцца, а злое слова- ніколі.
Расказалі пра вераб’я, а прыкажуць пра жураўля.

02.08.2013

Прыказкі і прымаўкі пра сям'ю

Дай, Божа, старым вочы, а маладым розум.
Дзе стары бурчыць, малады памаўчыць.
Хто бацьку і маці зневажае, той дабра не знае.
Як гукнеш, так і адгукнецца.
Старога паважай, малога павучай

16.07.2013

Прыказкі пра Радзіму 2

Родная зямля мякчэй чужой пярыны. 
На чужой старане не сагрэе і сонца. 
Той Бацькаўшчыну любіць, хто ёй сумленна служыць. 
Для сваёй Айчыны не шкадуюць сілы. 
Той перамагае, хто ў бядзе са сваёй зямелькі не ўцякае. 
Бацькоў не цурайся, а ад Радзімы не адракайся. 
З роднага боку і варона мілая. 
Хто бацьку шануе, той сабе неба гатуе. 
Шануй людзей, то і цябе пашануюць. 
Бацькоўскае слова дарэмна не гаворыцца.

14.07.2013

Прыказкі пра Радзіму

Няма смачнейшае вадзіцы, як з роднай крыніцы. 
Усякай птушцы сваё гняздо міла. 
Радзіма — матка, чужына — мачыха. 
Роднаму зямелька, як зморанаму — пасцелька. 
У сваім краі, як у раі. 
На чужыне і камар загіне. 
Кожнаму свой куток мілы. 
Усюды добра, а дома лепей. 
Кожная сасна свайму бору песню пяе. 

11.07.2013

Прыказкі пра мову і слова

Бацькоўскае слова дарэмна не гаворыцца. 
Будзем мове вучыцца, пакуль смерць не лучыцца.
Гаварыў бы па-польску, ды язык конскі, гаварыў бы па- англійску, ды язык слізкі.
Гавораць-гамоняць, ды не ведаюць, дзе звоняць.
За доўгі язык не пахваляць.
Калі галава думае, язык адпачывае.
Калі ўлез у дугу, не кажы не магу.
Куляй патрапіш у аднаго, а трапным словам- у тысячу.